Eizemabaan (Märklin fabrieksbaan ~1965)                                Ab treinen

De Eizemanbaan is te bezichtigen in het modelspoormuseum te Sneek, daar is deze werkend opgesteld. Deze baan lag in de etalage van de speelgoedwinkel van fotograaf Eizema te Bolsward. Na het overlijden van Eizema is de baan in opslag gegaan en later heeft zijn zoon deze baan aan het modelspoormuseum geschonken. Vrijwillegers hebben de baan met originele onderdelen gerestaureerd, dit was nodig omdat vocht de baan tijdens de opslag had aangetast.  In het moelspoormuseum kunnen bezoekers genieten van dit waardevol werkend historisch erfgoed.

Deze baan rijdt automatisch met drie treinen. Bij de restauratie is veel aandacht geschonken aan de bedrading aan de onderkant. Deze is zeer strak gelegd en is met spiegels te bekijken. Getoond wordt hoe de bedrading is aangelegd om de treinen automatisch te laten rijden. Helaas zijn er geen foto's van deze bedrading aanwezig.

Het modelspoormuseum is gevestigd in het station van Sneek, je kan er met de trein naar toe maar er is ook voldoende parkeerruimte voor de auto in de buurt. Ben je modelspoorliefhebber dan is het zeker de moeite waard om het museum te bezoeken.

Modelspoormuseum Sneek.

De Märklin fabrieksbaan uit ca. 1965 is gebouwd met M-rail. Het ontwerp heb ik vanaf enkele foto's moeten maken en zal dus kunnen afwijken van het originele ontwerp. De tafelgrootte voor dit onwerp is 250x125cm (120cm zal net gaan). Deze baan lijkt veel op de Märklin-anlage 0423 uit 1965, deze heeft geen draaischijf maar enkele opstelsporen.

Het ontwerp van de Eizemabaan.

De baan rijdt automatisch en de schakelrails (lichtblauw) zijn aan de hand van een filmpje zo goed mogelijk geplaatst. De ovalen hebben in het ontwerp ieder hun eigen kleur gekregen, evenals de opstel (rangeer) sporen. Wat in ieder geval afwijkend is, is het knikje in het spoor naar de draaischijf. Bij het origineel zit het knikje tegen de draaischijf, bij het maken van dit ontwerp is de voorkeur naar het recht aanrijden van de draaischijf gegaan. Is een rail afwijkend dan is boven of onder de rail het juiste artikelnummer geplaatst, Een voorbeeld is te vinden bij de rails behorend bij de overweg. De artikellijst onderaan deze pagina is hierop aangepast.

Aan de hand van een gemaakt filmpje (2016) is getracht hoe de baan geschakeld wordt. Ook dit zal in dit gemaakte ontwerp iets kunnen afwijken. Er is begonnen met een basis te leggen (in het schakelschema met blauw benoemd). Deze blauw gemarkeerde wissels en seinen moeten geschakeld worden voor de juiste loop. Al de andere wissels kunnen zo gezet worden dat de treinen deze zelf 'open' rijden waarna ze vanzelf weer in de goede stand gaan staan. Bij voorbeeld wissel 6: het maakt niet uit of deze standaard op recht of gebogen staat, de trein gaat er wel door. Mooier is dat ook deze wissels in de juiste stand komen te staan en volgens de schakeltabel moet dit mogelijk zijn.

Hoe zal het moeten werken:

Aan de hand van het schakelschema zal uitgelegd worden hoe het zal moeten gaan functioneren. Omdat het niet gebouwd is zijn er natuurlijk risico's aan verbonden, maar door goed te beredeneren wat er moet gebeuren zal dit risico tot een minimum beperkt kunnen worden.

Schakelschema: blauw aangegeven moeten zeker schakelen.

Note: Staan er in het schakelschema alleen horizontaal kruizen op één lijn (bijvoorbeeld bij C3) dan moet dit schakeltechnisch goed gaan. Onder deze kruizen mag dan in het verticale vlak geen kruis staan omdat anders twee schakelrails parallel gezet worden. Staan er alleen in het verticale vlak kruizen onder elkaar (S4 op groen) dan mag er horizontaal bij deze kruizen geen kruis staan.

1. Hoe moeten bepaalde wissels staan (als alleen de blauw aangegeven onderdelen geschakeld gaan worden:

W1 op recht, W2 op recht, W3 op gebogen, W4 op gebogen, W6 op recht of bocht, W7 op gebogen, W9 op gebogen, W10 op gebogen W11 op recht of gebogen, W12 op recht en wissel 13 op gebogen. W5 en W8 worden geschakeld. De seinen 1, 3 en 6 staan op rood. De seinen 2, 4 en 5 worden geschakeld.

Worden alle wissels geschakeld die van belang zijn dan vervallen de wissels W2, W6, W11 en W13 uit het boven opgesomde lijstje en worden deze wissels volgens het schakelschema geschakeld.

2. Uitgangspunt is dat W5 op recht staat en dat trein 1 staat te wachten bij S2 en trein 2 bij S5. Trein 3 is net vertrokken bij S4.

3. Trein 3 komt bij C12 en zet sein-4 op rood. Trein 3 komt bij C1 en zet W2 op bocht en S2 op groen (trein 1 vertrekt). Trein 3 stopt bij sein 4.

4. Trein 1 is vertrokken en gaat naar het rode ovaal (W5 staat op recht). Trein 1 komt bij C10 en zet S2 op rood. Trein 1 komt bij C11R en W5 op bocht en W13 op bocht. Trein 1 komt bij C9 en zet S4 op groen, trein-3 vertrekt. Trein-1 komt bij C8 en zet W8 op bocht en W11 op recht. Trein 1 stopt bij S2.

5. Trein 3: zie punt 3. Trein 1 vertrekt bij S2 en trein 3 stopt bij sein 4.

6. Trein 1 is vertrokken en gaat via het oranje ovaal. Trein 1 komt bij C3 en zet W6 op bocht, W13 op recht en sein 5 op groen, trein 2 vertrekt. Trein 1 komt bij C2 en zet wissel 8, Trein 1 komt bij C4 en zet W6 op recht, W11 op bocht, Trein 1 komt bij C5 aan en zet sein 2 op rood, Trein 1 komt bij C7 en zet sein 4 op groen, trein 3 vertrekt. trein1 komt bij C6 en zet wissel 5 op recht. Trein 1 stopt bij sein 1.

7. Trein 2 is vertrokken. Trein 2 komt bij C11L en zet W2 op recht, Trein 2 zet sein 5 op rood, Trein 2 stopt bij sein 5.

8. Trein 3 is vertrokken en we gaan terug naar punt 3.

note: Bij C11 worden beide schakelcontacten gebruikt, het ene contact bij linksom rijden en het andere contact bij rechtsom rijden. De contacten zijn rijrichtingafhankelijk, dus gescheiden in de schakelpuls.

De regeling starten en stopzetten.

Met de on/off schakelaar kan de treinenloop gestopt en gestart worden. Staat alles stil en de schakelaar staat op On (getekende stand) dan kan gestart worden door op de startschakelaar te drukken. Is de baan actief en de schakelaar wordt op Off gezet dan zal trein 3 niet meer vertrekken, het gevolg is dat trein vervolgens trein 1en trein 2 ook niet meer vertrekken. Als de treinen weer automatisch rijden dan niet op de startschakelaar drukken, het gevolg is dat sein 4 onbedoeld op groen gezet wordt. Dit valt waarschijnlijk met een relaisschakeling wel te blokkeren maar dat ga je pas doen als het nodig is.

Onderstaande foto heeft als basis gediend voor het maken van het railplan. Het doel was niet om de baan te gaan bouwen maar om er aandacht aan te schenken  omdat het een interessante baan is. Te zien is dat de metalen bruggen gebruikt zijn (het is ook van 1965), dit zijn bruggen uit de serie 7100. De huidige kunststoffen brugdelen van de serie 7200 zijn in 1970 op de markt verschenen, dus 5 jaar na deze fabrieksbaan. De spoorwegoverweg 7192 met uitbreidingset 7193 was in 1965 wel al te verkrijgen. (Filmpje van de baan op Youtube) (Nog een filmpje)

De Eizema baan zoals deze in het modelspoormuseum te Sneek werkend opgesteld staat.

Eizema onderdelenlijst.

Achter de brugpijlers staat een vraagteken, het aantal benodigd is afhankelijk naar welke hoogte gegaan wordt. Als transformator is de 6647 neer gezet, de blauwe transformatoren van die tijd zijn dusdanig dat deze volgens de nieuwe normen niet meer gebruikt mogen worden (220V overgang 230V, bij parallel schakelen 230V op een losse stekker,...). De oude transformatoren werken nog wel maar de uitgangsspanning zal iets hoger zijn dan bij de nieuwere serie. Het aantal schakelkastjes is bepaald aan de hand van het aantal te bedienen artikelen (4 voor de wissels en ontkoppelrails, 2 voor de seinen).